توضیحات

انسان از گذشته‌های دور، در محل استقرارش اعم از روستاها و شهرها، منطبق با خواستها و نیازهایش، مکان‌هایی را جهت زندگی و فعالیت در نظر گرفته، ساخته و متحول کرده است. از ساخت سرپناه‌هایی که برخاسته از نیازهای طبیعی انسان بوده تا زیستگاه‌هایی که متناسب با رشد و تحول فکری انسان و فعالیت‌های متنوع و پیچیده او ایجاد گردیده است. ساخت چنین اماکنی برآمده از تفکر بشر در جهت اهداف او برای زیست راحت‌تر و هماهنگی مناسب‌تر با محیط اطراف بوده است. رسیدن به این اهداف بی شک نیازمند تفکر و شناخت نوع نیازها و دسته بندی آنها و چگونگی رفع این نیازها در قالب کاربری‌های مختلف و هماهنگی این کاربری‌ها با محیط اطراف خود از مقیاس محله تا شهر می‌باشد. لازمه رفع این نیازها، برنامه ریزی صحیح در جهت تخصیص کاربردها با توجه به علم تقسیم زمین و مکان برای کاربری‌های مختلف زیستی است.

 لذا در این فعالیت می‌بایستی ابتدا استعداد و ظرفیت محل مورد نظر را از لحاظ داشتن مکان مطلوب مورد مطالعه قرار داد. یعنی تعداد سایت‌های مطلوب با استانداردهای لازم جهت کاربری مورد نظر را استخراج و سپس با بررسی فاکتورهای لازم جهت عملکرد بهینه این کاربری و همچنین ارتباط این کاربری با کاربری‌های مجاور، سایت‌های مختلف را از لحاظ امتیاز داده شده به هر سایت مورد سنجش و مقایسه قرار داد و در نهایت سایت مطلوب را از میان موارد موجود با دلایل و امتیازات کافی معرفی نمود. در این کتاب تلاش گردیده شده با بررسی کاربری‌های موجود شهری و شناسایی ضوابط حاکم بر آنها، روش دستیابی به مکان گزینی بهینه این کاربری‌ها با توجه به انواع مختلف روش‌ها و ابزارهای مدرن مکانیابی، مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. لذا در چاپ اول کتاب، تعداد شش کاربری موجود با توجه به اهمیت آنها مطالعه و از منابع گوناگون مورد استخراج قرار گرفته و نتیجه گیری شده است.

در فصل اول کتاب، الزامات مکان یابی کاربری ایستگاه‌های آتش نشانی به همراه عوامل مؤثر بر مکان یابی و شیوه‌های تحلیل مکان یابی بررسی گردیده، منطقه شش تهران به عنوان نمونه موردی مورد بررسی قرار گرفته شده است.

در فصل دوم، با بررسی ضوابط و دستورالعمل‌ها و معیارها و ابزار مکان یابی مراکز بهداشتی و درمانی، بیمارستان پارس رشت به عنوان نمونه بررسی شده است.

در فصل سوم، با مرور تئوری مکان یابی کاربری‌های صنعتی، ضوابط و عوامل و مدل‌های مطرح مکان یابی صنعتی هم مورد کنکاش قرار گرفته شده است.

در فصل چهارم، با بررسی انواع پارکینگ و ضوابط آنها، انواع و روش‌های مکان یابی پارکینگ‌های شهری، با نمونه‌ای از منطقه دو شهر رشت، بررسی شده است.

در فصل پنجم، معیارها و مدل‌های مکان یابی ترمینال‌های بین شهری بررسی شده و با توجه به دو ابزار مدل AHP و برنامه GIS، دو نمونه بررسی گردیده شده است.

در فصل پایانی هم تلاش بر این بوده تا ابزارها و مدل‌های پرکاربرد در مسائل برنامه ریزی شهری، مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفته و به استفاده از این مدل و ابزارها در کاربری‌های مختلف، اشاره گردد.